Paul Lazarsfeld

Hazırlayanlar: Can Cengiz & Cem Yaşın

İlgili Maddeler: iki aşamalı akış – Elihu Katz, Herta Herzog – Kullanımlar ve Doyumlar

Paul Lazarsfeld 20. Yüzyıl Amerikan ampirik iletişim çalışmaları geleneğinin biçimlenmesinde önemli bir düşünürdür. Rogers’a (1996) göre Lazarsfeld’in Amerikan sosyal bilimine katkısı araştırma içeriklerinde olduğu kadar araştırma kurumları ve yöntem üzerine de olmuştur.

Paul Lazarsfeld 1901 yılında Viyana’da hukukçu bir baba ve psikoterapist Sofie (Lazarssfeld) Munk’ın çocuğu olarak dünyaya geldi. Paul Lazarsfeld dünyaya geldiği ve büyüdüğü Viyana bilim, sanat ve entelektüel yaşamın cazibe merkeziydi. Lazarsfeld matematik eğitimini tamamladıktan sonra sosyal psikoloji ve sosyal araştırmalar da yöntem ile ilgilenmiştir. Viyana’da kaldığı sürece yaptığı sosyal araştırmalar için geliştirdiği yöntemler Amerika’daki kitle iletişim araçlarının etkileri ile ilgili araştırmalarının metodolojik temeli olmuştur.

Lazarsfeld’in saha çalışmaları Rockefeller Vakfının dikkatini çekmiş ve 1933 ile 1935 yılları arasında iki yıllığına doktora sonrası çalışmalar için Amerika’ya gitmiştir. Lazarsfeld Amerika’da bulunduğu sürede birkaç Üniversite ile temasa geçmiştir. Lazarsfeld’in Viyana’ya dönüşünde ise bir Yahudi kökenli Avusturyalı olarak kötüleşen siyasal durum ile karşılaşması göçmen olarak Amerika Birleşik Devletleri’ne başvurmasına sebep olmuştur. Lazarsfeld’in tekrar Amerika’ya döndüğünde Newark Üniversitesi’nde (Şu anda Rutgers Üniversitesi Newark Kampüsü) çalışmaya başladı. Bir yıl sonra Newark’da araştırma merkezi oluşturdu. Bu yolla Viyana’da geliştirdiği araştırma yöntemlerini Amerika’ya taşıma imkanına sahip oldu.

Lazarsfeld Newark’da Radyo Araştırmaları Projesinin (the Radio Research Project) Princeton Ofisi’nin başına getirildi. Merkezin çalışmalarına Princeton Üniversitesi Psikoloji Bölümünden kamuoyu, propaganda ve uygulamalı psikoloji dalında çalışmalar yürüten Hadley Cantril ve CBS’den Frank Stanton’da katılmıştır. Lazarsfeld Radyo Projesi’ne Theodor W. Adorno’yu da dahil etmek istedi. Bu yolla Nazi baskısından kaçan Adorno’nun vize sorunu çözülecekti. Lazarsfeld 1937 yılında Adorno’yu Pradyo projesine davet etti. Adorno bu teklifi kabul etti ve Amerika’ya geldi. Adorno Radyo Projesi için 1938 yılında 161 sayfalık “Radyo’da Müzik” (Music in Radio) başlıklı çalışmayı hazırladı. Adornou Radyo Projesi için dört rapor hazırladı. Bu raporlar Lazarsfeld ve Stanton’ın “Radyo Araştırmaları” başlıklı kitapları içinde yer aldı. Adorno Radyo’da müziğin propaganda işlevi yerine getirdiğini iddia etti. Radyo ona göre meta fetişizmi yaratıyordu. Görüş ayrılıkları Adorno’nun projeden ayrılmasına sebep oldu. Radyo Araştırmaları Projesinie fon bulabilmek için yapışan çalışmaların kamuoyuna tanıtılması gerekiyordu. Lazarsfeld, araştırma sonuçlarını “Radyo ve Basılı Sayfalar” (Radio and the Printed Page) başlığı ile yayınladı. Radyo Araştırmaları Projesi Colombia Üniversitesi’ne taşındı. Proje Sosyal Araştrmalar Bürosu altında devam etti. Radyo Araştırmaları arasında Orson Welles’in metnini yazdığı “Marslılar Dünyayı İşgal Ediyor” radyo oyununa Amerikalıların verdiği tepkinin incelemesi de vardı. Amerika’da radyo dinleyicisinin yaşadığı panik Lazarsfeld ve ekibi tarafından bir saha çalışması ile incelenmiştir. Bu çalışma daha sonra Hadley Cantril tarafından kitaplaştırıldı.

Paul Lazarsfeld Colombia Üniversitesi’ndeki çalışmalarını oy verme davranışı üzerine çevirdi. Bu çalışmalar da Bernard berelson ile birlikte “Oy verme – Başkanlık Seçiminde bir kamuoyu Oluşturma Çalışması” başlığı ile yayınlandı. Lazarsfeld, çalışmalarının verilerini yeniden değerlendirdiğinde kitle iletişim araçlarının etkilerinin doğrudan olmadığını fark etti. Lisans eğitiminden öğrencisi olan Elihu Katz ile verilerin yeniden değerlendirilmesi sonucu ulaştıkları ¨İki Aşamalı Akış¨ kuramını da içeren çalışmalarını ¨Kişisel Etki¨ (Personal Influence) kitabında açıkladı.

Lazarsfeld, iletişim çalışmalarına ve sosyal bilimlere yaptığı katkıları şu şekilde sıralayabiliriz.

Matematiksel yöntemleri sosyoloji uyarlaması,
Araştırma kurumlarının ve yönetsel araştırmaların geliştirilmesi
Odak grup, nicel ve nitel teknikleri içeren izleyici araştırmalarında yönteme katkı,
Kanaat Önderi ve İki Aşamalı Akış kuramlarının gelişimi

Kaynakça

Berelson, B.R., Lazarsfeld,P.F ve , McPhee, W.N. (1954) Voting: a study of opinion formation in a presidential campaign, Chicago : University of Chicago Press

Cantril, H., Koch, H., Gaudet, H., Herzog, H., & Wells, H. G. (1940). The invasion from Mars: A study in the psychology of panic.

Katz, E. ve Lazarsfeld, P. F., (1955). Personal influence: The part played by people in the flow of mass communications. Glencoe, Ill: Free Press.

Jerábek, H. (2017). Paul Lazarsfeld and the origins of communications research.

Lazarsfeld, P. F. (1940). Radio and the printed page: An introduction to the study of radio and its role in the communication of ideas. New York: Duell, Sloan and Pearce.

In Lazarsfeld, P. F., & In Henry, N. W. (1966). Readings in mathematical social science. Chicago: Science Research Associates.

Lazarsfeld, P. F., Sewell, W. H., & Wilensky, H. L. (1967). The uses of sociology. New York: Basic Books.

Lazarsfeld, P. F., Berelson, B., & Gaudet, H. (1968). The people’s choice: How the voter makes up his mind in a presidential campaign. New York: Columbia University Press.

Lazarsfeld, P. F., Pasanella, A. K., & Rosenberg, M. (1972). Continuities in the language of social research. New York: Free Press.

Rogers, Everett (1994). A History of Communication Study: A Biological Approach. NY: The 2. Free Press