Alegori (Allegory) – Can Cengiz & Cem Yaşın

İlgili Maddeler: Chiasmus  

Özet:

¨Alegori (allegory) anlamsal yerine geçme yoluyla oluşturulan bir değişmecedir. … Metafordan bir kelimenin değiştirilmesi yerine bir seri değiştirmeyi içermesi ile farklılaşır.¨ (Sloane, 2010: 23) Latincesi ¨İnversio¨, Osmanlıca ¨İstiâre-i temsiliyye¨dir. Thomas Wilson ¨alegori¨yi 1553 yılında yanılanan kitabı ¨Retorik Sanatı¨ (in The Arte of Rhetorique) kitabında «metafor’un bütün bir cümle veya anlatı boyuunca kullanılması» olarak tanımlamıştır.

George Orwell’in hayvan çiftliği ¨alegorik romana¨ en iyi örneklerden biridir. Sadece bir karakter hayvan simgesiyle gösterilmemiş anlatı içindeki tüm karakterler için hayvan simgeleri kullanılmıştır. Alegorinin sağladığı anlatım gücü felsefede de kullanılmıştır. Platon’un mağara benzetmesi  buna örnek verilebilir. “Platon, bu bilgiler hiyerarşisini Devlet’in yedinci kitabının başındaki ünlü “Mağara benzetmesi” ile örnekleyip açıklar:  Platon’un Sokratesi, diyalogun diğer konuşmacılarından aydınlığa doğru bir açılışı olan bir yeraltı mağarası tasarlamalarım ister.” (Ağaoğlu, 2006: 197)

Alegori günümüzde reklam sanatında da yoğun kullanılan bir söz sanatı ve retorik araçtır. Alegori grafik tasarım programlarının gelişimi iletişim tasarımında sözsüz anlatımda da güçlü bir araç haline gelmiştir. “İçindekilerle birlikte bu mağara nesneler evrenini, mağaranın dışı ise idealar evrenini simgelemektedir. .” (Ağaoğlu, 2006: 197)

Kaynakça

Sloane, T. O. (2010). Encyclopedia of rhetoric. Oxford: Oxford University Press.

Wilson, T. (1962). The arte of rhetorique, 1553. Gainesville, Fla: Scholars’ Facsimiles & Reprints.

Ağaoğlu, Mehmet Ali (2006). Kent Devletinden İmparatorluğa, 5.Baskı, Ankara: İmge